Edebiyat sanatıyla olay, düşünce, duygu ve hayaller dil aracılığı ile dile geliyor; yazılıyor hatta çiziliyor.

Edipler, edebiyatçılar tarafından sunulan bu sanat ile binyıllardır ürünler veriliyor.

Uluslararası Trabzon Edebiyat Festivali-UTEF, ülke edebiyatlarını türler üzerinden ele allıyor ve o belirlenen türde eser veren edebiyatçılarından birine ithaf ediliyor. 

Hem, o edebiyat türünü inceliyor; hem de o ülkenin yazarını anmış oluyor. 

İsveç Edebiyatının, 19.  yüzyıl sonrasında gelişim kaydettiği söylense de edebiyatının efsanelerle, destanlarla ve masallarla, halk şarkılarıyla başladığı bir gerçektir. 

Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan ilk İsveçli yazar Selma Lagerlöf olmuştur. 

UTEF, efsane ve masallara dayanan yapıtlarıyla tanınan Lagerlöf’e ithaf edilmiştir. 

EFSANELER diğer deyişle SÖYLENCELER, gerçekmişçesine kuşaktan kuşağa aktarıla gelmiş edebiyat türlerindendir. 
Mitlerden daha yakın zamanda üretilmiş oldukları tahmin edilmektedir. 
Anlatılan olaylar olağanüstüdür fakat bazen de gerçek yaşanmışlıkları anlatırlar. 
Bu da onlara inandırıcılık katmaktadır. 
Dünya halk kültürlerindeki ortak karakterlerle bezelidirler. 
Konuşma diliyle anlatıldıklarından halk eğitim aracı olarak da kullanılmışlardır. 
Adeta gelenek ve görenekleri korurcasına ders vermektedirler. 
Kahramanlarına saygınlık kazandırırlar. 
Mekânlarını yüceltirler. 
İnsanlığı iyilik ve güzelliğe yönlendirirler. 
Tarihi yer, kişi ve olaylarla, olağanüstü varlıklarla, hayvanlarla, dinsel konularla , bitki ve ağaçlarla, doğal çevre ve olaylarla ilgili efsaneler edebiyat tarihinde yerlerini almıştır. 
Şair Homeros; İlyada ve Odysseia adlı destanlarında, krallar ve kahramanlarla ilişkilendirilen söylencelerden yararlanmıştır.
Kral Arthur’un ve şövalyelerinin kaynağı da yine efsanelerdir.
Gerçekte yaşadığı bilinen Köroğlu, neredeyse halk öyküsüne dönüşerek efsaneleşmiştir.
Kazdağları ve Sarıkız Efsanesi de edebiyatın bu türüne verilecek güzel bir örnektir.

MASALLAR; sözlü anonim halk edebiyatı ürünleridir. 
Binbir Gece Masalları, Alaattin'in Lambası, Japon Masalları, Bremen Mızıkacıları, Andersen’den Masallar, Keloğlan, Ali Baba ve Kırk Haramiler... 
Ve daha binlercesi... 
Kahramanları olan olağanüstü kişilerin, varlıkların, yaratıkların yaşamakta oldukları tamamen belirsiz mekânlarda gerçek dışı olaylarla örülüdürler. 
Buna rağmen anlatıcıları tarafından öylesine gerçekmiş gibi anlatılırlar ki milyonlarca insanın hafızalarında yer edinmişlerdir.

FABL (Öykünce); anlatısı sonunda ders verme amacı taşır. 
Güldüren, düşündüren, genellikle manzum olan öykülerdir. 
Fabllarda insani özellikler, insan dışı varlıklara verilir. 
Bu nedenle çoğunun kahramanları hayvanlardır. 
Türk Edebiyatında, bu türe; 126 beyitten oluşan Harnâme Mesnevisini verebiliriz. 

Dünya’da ise en ünlü fabl yazarlarının başında Ezop, La Fontaine, Beydeba gelmektedir. 
Beydeba, UTEF’in ithaf edildiği yazarlar arasındadır.

Okurlarımızdan, hafızalarında yer eden masalları hatırlamalarını isteriz...

ARSİN / 07.04.2020

*UTEF Kurucusu, Yazar