YUNAN EDEBİYATI │ARAŞTIRMA ve İNCELEME│E. ÂLÂ TÜRKMEN*
Edebiyatın "Araştırma ve İnceleme" türünde amaç bir sisteme bağlı kalınarak olguların ortaya çıkarılması için çalışmalar yapmaktır.
Bu türdeki eserlerde araştırılan konuyu her yönü ile değerlendirmek üzere tetkik etmek, yazarları eserleriyle birlikte incelemek, eserleri araştırma konusu yapmak ve ayrıntılı biçimde incelemek gerekmektedir.
Metin; ana fikrinden, gelişim aşamalarından, yazarın kimliği üzerinden değerlendirilmiş olmalıdır.
Şiir inceleniyorsa nazım türü, nazım biçimi, ölçüsü, uyağı ele alınmalıdır. Şiirin türü her ne olursa olsun, eser, gramer yönünden de incelenmelidir. Sözcük bilgisi, cümle bilgisi gibi ayrıntılara dikkat edilmelidir.
İnceleme bir roman üzerine yapılıyor ise; romanın adından, yazarı, yayıncısı, yazım tarihi, türü, yazarın eserine olan bakış açısı, eserin ana fikri, eserin özeti, kahramanları, kahramanlarının özellikleri, hangi etkiler altında oldukları, romanın mekânı, üslubu, romanın konusunun yeri ve zamanının değerlendiriliyor olması da inceleme metninde aranan unsurlar olmalıdır.
Araştırma-incelemede düşünsel plân uygulanmalı, dokümanların zenginliğine dikkat edilmelidir.
Değerlendirmelerde örneklemeler kullanılmalıdır.
Araştırma-inceleme konusu her ne ise, dışına çıkılmamalıdır.
İnceleme yapanlar, yazım şekli konusunda bağımsızdır.
Sunulacak metin; makale ya da nazım şeklinde yazılabilir.
Unutulmaması gereken şey; incelemelerin eleştiri yazıları olmamasıdır!
UTEF-Araştırma-İnceleme Festivali, Maçka İlçemizde ikinci defa yapılmaktadır.
Birincisinde, Trabzon’un 100 yıl öncesinden 2018 yılına kadar gelen yılların 24 Şubat günü yayımlanan gazetelerini araştırıp incelemişti katılımcı 100 genç yazarımız. Ve araştırmalarının bir kısmını “Trabzon Basınında Yüzyılda Bir Gün” temasıyla UTEF-2018 açılış gününde Trabzon Limanında, bir kısmını da Maçka’da sergilemiştik.
Bugün, “Araştırma-İnceleme” türünü yine Maçka’da ele almış oluyoruz.
Araştırma konumuz eğer Maçka tarihi olsaydı; Maçka’dan bahseden ilk yazılı kaynağın Ksenophon tarafından kaleme alınan “Anabasis” olduğunu söyleyebilirdik.
Bu eserde, yörede yaşayan yerlilerden coğrafya bilgisine kadar yazarın, anıları yazılı.
Ksenophon, aslında bir savaş yazarıdır; fakat 10.000 savaşçısı bulunan ordunun komutanları öldürülünce komutan ilan edilmiştir. Kunaksa’dan Karadeniz’e ulaşmak için başlatılan yolculukta komuta görevini üstlense de seyahati sırasında gördüklerini yazmaya devam etmiştir.
Ve biz, günümüzde, Anabasis’te; Maçka civarlarında yaşayan yerli halkın, yazarla ve komutasındaki savaşçılarla binlerce yıl önce “M.Ö. 401 yılındaki diyaloğunu” okuyoruz.
Amacım, Ksenophon’u ve Anabasis’i incelemek değil; Maçka civarlarındaki yerlilerin sesini bu eserde duyduğumu bildirmek, aslında.
Aslında bu yıl, Herodot’a da ithaf ediliyor UTEF.
“Tarihin Babası” diye anılan yazar, belki de bir savaş yazarı olan Ksenophon’un ilham kaynağı olmuştur!
Çünkü Herodot da gezdiği ve gördüğü yerleri anlatmaktadır.
O da bir savaş yazarıdır.
Bugün; konu edindiğimiz Edebiyatın “Araştırma ve İnceleme” türünün gününde, sizi; onu, araştırma ve inceleme konusu yapan genç yazarımız Selin Nur ALKAN’ın bakış açısına yansımalarıyla tanımaya davet ediyoruz.
MAÇKA / 19 Nisan 2020
*UTEF Kurucusu, Yazar