ARAŞTIRMA │ SEVİM SELİN AKAÇ*

VOLTAIRE- FRANÇOİS MARİE AROUET 

François Marie Arouet (21 Kasım 1694 - 30 Mayıs 1778), Fransız tarihçi, yazar, filozoftur. Daha çok Voltaire olarak bilinir. Din ve ifade özgürlüklerinin yanı sıra, insan hakları konusundaki düşünceleri ve felsefi yazıları ile ünlenmiştir.

Bir Cizvit okulunda okuyup hazcı yaşam felsefesini benimsemiş, daha sonraları ise zekâsı ve hoş sohbetliliğiyle Paris sosyetesinin gözdesi olmuştur.

1717'de ülkeyi yöneten Orléans dükünü hicveden bir yazı yazdığı için tutuklanmış ve on bir ay Bastille'de hapis yatmıştır. Hapisten çıktıktan sonra Oedipe ve Henriade adlı trajedilerini yazarak büyük başarı kazanır. Dönemin en büyük trajedi yazarı olarak geçmeye başladığı sıralarda Voltaire ismini kullanmaya başlar.1726'da Rohan düküyle kavga etmesinin ardından beş ay Bastille'de kalır, daha sonra İngiltere’ye sürülür.

Burada dönemin ünlü isimleriyle tanışır. Edebiyat akımlarıyla, bilimsel gelişmelerle ilgilenir. 1729'da Fransa'ya döner.Döner dönmez yeni yatırımlar yapar ve kendine bir servet edinir. Tarihe yönelir, yeni bir türü dener. Yayınladığı Felsefe Sözlüğü, Fransız siyasal rejimini eleştirmektedir. Yerleşik dinsel ve siyasal kurumları açıkça karşısına alıyordur. Bu yüzden yeniden hakkında tutuklama kararı çıkar. Bunun üzerine Voltaire, Chatelet markizinin yanına sığınır. Şatosunda edebiyat ve tarih araştırmalarına devam eder.

Hayranı olduğu ve yazıştığı Prusya Veliahtı II.Friedrich tahta çıkınca, Fransız hükümeti onu yarı resmi bir görevle Berlin'e gönderir. Voltaire yeniden yükselmiştir, dostlarının yardımıyla Versailles’da tarih yazmanlığına getirilir. Yazdığı “Fanatizm veya Muhammet Peygamber” trajedisi bir oyundan sonra yasaklanır. Bu arada Fransa kralıyla arası açıldığı için Cenevre’ye yerleşir.

Yazılarıyla protestanları kızdırır ve Rousseau ile arası açılır. Diderot'nun “Encyclopedie” sinin cildi için yazdığı Cenevre maddesi buradaki düşünürleri kızdırınca, Cenevre'de de kalamaz. Bundan sonra İsviçre-Fransa sınırında, biri İsviçre'de diğeri Fransa'da iki malikane alarak polis takibinden kurtulmaya çalışmıştır.

1778'de Paristen gelen daveti kabul eder ve Irene adlı oyunun provaları için Paris'e gider. 30 Mart 1778 günü Fransız Akademisi'ne ve Comédie Française'e kabul edilir. Mayıs 1778'de vefat eder.

KAYNAKÇA:

http://www.kimkimdir.gen.tr/kimkimdir.php?id=492

tr.wikipedia.org › wiki › Voltaire

*Trabzon Fen Lisesi