ARAŞTIRMA │ YİĞİTHAN ADIGÜZEL*

17 Nisan 2020 Cuma

 

ISABELLE DE CHARRİÈRE 

Doğum ismi ile Isabelle van Tuyll van Serooskerken 20 Ekim 1740'ta Utrecht yakınlarında bulunan Zuylen Şatosu'nda zengin bir Hollandalı asil ailesinin kızı olarak doğdu. 
Isabelle renkli zekası ile, büyük entelektüel merakları ile ve sıra dışı fikirleri ile küçük yaştan itibaren kendini gösterdi. Bu aldığı çok geniş eğitimde de görülmektedir. 

Daha genç bir kızken klasikleri okumuştu. Ana dili Felemenkçe ve iyi bildiği Fransızca yanında İngilizce, Almanca, İtalyanca ve Latinceyi iyice öğrendi. 

Bu geniş eğitiminin ilk meyvesi ve kendi hayat kariyerinin 22 yaşında iken attığı ilk adımı Fransızca olarak yazdığı ve 1762'de bastırılıp yazar ismi saklı olarak yayınlanan "La Noble (Asıl Kişi)" adlı birbirine bağlı hikâyeler ihtiva eden kitap oldu. 

Bir hiciv eseri olan kitabın ana teması içinde bulunduğu zenginler ve asiller sosyal çevresinin önyargılı düşünce ve davranışlarını alaya alarak ortaya çıkartmaktı 
Isabelle de Charriere romanlar, risaleler ve tiyatro oyunları yazıp yayınlamış ve müzik besteleri yapmıştır. Eserlerinin hazırlandığı en üretken dönem evlenip İsviçre Neuchâtel kantonunda bulunan Colombier'de yerleşip orada birkaç yıl yaşadıktan sonraki dönemdedir. Eserlerinde genellikle ele aldığı konular dinsel inanç ve bunlardan ortaya çıkartılmış olan prensiplere karşı duyduğu şüpheler, asalet ve asiller ve kadınların yetiştirilmesi ve eğitimi olmuştur..
Isabelle de Charrière Batı Avrupa'da Aydınlanma Çağı'na bir kadın yazar olarak önemli katkıda bulunan, Hollanda asıllı ama hazırladığı eserleri genellikle Fransızca olarak yazan yazar ve tiyatro oyun yazarı ve klasik batı müziği tarzında müzik bestecisi.

 

Önemli eserleri
• Le Noble (Asıl Kişi), hikâyeler, 1762
• Portrait de Mll de Z., sous le nom de Zélide, fait par elle-même (Madmezel de Z.; Zelide Adını Kullanarak Hazırladığı Kendi Portresi), 1762.
• Lettres neuchâteloises (Neuchatel'den mektuplar), roman, 1784
• Lettres de Mistress Henley publiée par son amie (Bir kadın arkadaşı tarafından yayınlanmış Bayan Henley'den Mektuplar)., 1784
• Lettres écrites de Lausanne (Lozan'da yazılmış mektuplar), roman, 1785
• Calıste ou continuation de Lettres écrites de Lausanne (Caliste veya Lozan'da yazılmış mektupların devamı) 1787
• Bien-né. Nouvelles et anecdotes. Apologie de la flatterie (İyi Aileye Doğmuş. Haberler ve Şakalar. Pohpohlama İle Özür Dileme , 1788
• Courte réplique à l'auteur d'une longue réponse ; par Mme la Baronne de ... 1789
• Plainte et défense de Thérese Levasseur. 1789
• Lettre à M. Necker sur son administration (Yönetimi hakkında Bay Neckar'a mektup),
• L’émigré (Asıl Sığınmacı), üç sahnelik komedi., 1793
• Lettres trouvées dans des portefeuilles d’émigrés (Asıl sığınmacıların çantalarında bulunan mektuplar), 1793
• Trois femmes (Üç Kadın), roman, Leipzig, 1795 (Almanca edisyon) ; Londra, 1796 (Fransızca edisyon.).

 

 

 

Galeri

Yiğithan Adıgüzel