JAPON EDEBİYATI-ŞİİR│E. ÂLÂ TÜRKMEN*
İki bin yıla yakın geçmişi olan bir edebiyattır Japon Edebiyatı.
Komşuluk ilişkileri Japon Edebiyatını da etkilemiş; Çin Edebiyatıyla etkileşimde bulunulmuştur.
İlk türlerini Klasik Çince ile verir.
Dinler, Japon Edebiyatını da etkiler...
Özgün eserlerini vermeye başlasa da edebiyatçıları;
Çin Edebiyatı etkisini uzun süre devam ettirir.
Ticaretle batıya bağ kuran Japonya’da, Edebi etkileşim de aynı ölçüde gelişecektir.
Japon Edebiyatı dendiğinde öncelikle akla
Yazarı, UTEF’in ithaf edileni olan Dünya’nın ilk romanı gelir;
Bir de şiirleri...
Şiir, estetiktir.
Dilin ritmidir.
Vedalarla kutsanandır.
Gatalarda dörtlük, ilâhilerde övgüdür.
İlyada’sıyla Odesa’sıyla Homeros’undur.
Altayların Yaratılışıyla Uygurların Türeyişiyle şahlanıp da destanlaşandır o.
Türkülerin dramı, şarkıların dansı, sahnelerin komedisidir, ironisidir.
Mısra mısra biçilen kafiyeyle giyinendir o.
Mevlâna misali Aşk ile dönen,
Dante ile ciltlenen Goethe ile bestelenen Mickiewicz ile hislenendir.
Tınısı, Çin şarkısıdır onun.
Demi, Japondur.
Kökleri Gılgamış Destanıdır.
Salına salına dolanandır Kıtalara
kaşla göz arasında...
UTEF; 2020’de Ustasına adanmıştır.
Üç dizede tam on yedi hece koşuluna harfiyen uyan Haiku Ustasına ithaf edilmiştir.
Onu, binyıllardır kimler araştırmadı ki; Genç Yazar Bera, onlardan biri şimdi...
Şu bahar günlerinde
Ustaların Ustası Motsuo Başô’nun 3 dizesini sunmak isterim size:
Orkide kokusu
Kelebek kanadına bulaşıp
Yayar kokusunu
蘭の香や
蝶の翅に
薫物す **
**Çeviriyi, nazik katkılarla bezeyerek yapan ve Japonya Danışmanlığımızı üstlenen, Makale Sayfamıza katkıda bulunan, Akademisyenlerle bağımızı kuran Dr. Öğr. Gör. Melek KABA’ya ve katılım sağlayan değerli meslektaşlarına teşekkürler.
VAKFIKEBİR / 21.04.2020
*UTEF Kurucusu, Yazar
閑さや岩にし Kayalara işleyen | |
Haiku : Matsuo Bashō Kaligrafi : Takahaşi Hiroyuki | Çeviri: Melek KABA |