VAKFIKEBİR

Eski bir yerleşim yeridir Vakfıkebir.
Tarihi boyunca Hitit, Pers, Roma, Bizans ve Trabzon Rum İmparatorluğu'nun hakimiyetinde kalmış, 1461 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun hakimiyetine girmiştir. 
Vakfıkebir 1864 tarihli Osmanlı Vilayet Kanunu çerçevesinde 1874 yılında Trabzon Vilayetine bağlı bir ilçe olmuştur. 20 Temmuz 1916 tarihinden 14 Şubat 1918 tarihine kadar Rus Çarlığının işgalinde kalmıştır.
Vakfıkebir Cumhuriyetin kuruluşu ile ilçe olma özelliğini ve sınırlarını korumuştur. 
Bu tarihte ilçenin merkez ile birlikte beş nahiyesi ve 129 köyü vardır. 
10.03.1954 tarih ve 6324 sayılı kanunla Tonya, 19.06.1987 tarih ve 3392 sayılı kanunla Beşikdüzü ve Şalpazarı, 09.05.1990 tarih ve 3644 sayılı kanunla Çarşıbaşı Nahiyeleri ilçe olmuş ve Vakfıkebir’den ayrılmışlardır. 
İlçenin, günümüzde 44 mahallesi mevcuttur.
“Fol,” İlçenin ilk adıdır ve bu adını; 45 km. güneyinden doğarak ilçe merkezinde denize dökülmekte olan Fol Deresinden almıştır.
Vakfıkebir'in ikinci adı Büyükliman olmuştur. Doğusunda yer alan Fener (Yeros) Burnu ile batısındaki Zeytin (Yobol) Burnu arasında kalan kısım karayele kısmen kapalı doğal bir limandır. Vakfıkebir bu doğal limanın merkezinde yer almaktadır. Bu nedenle Vakfıkebir uzun yıllar Büyükliman adıyla anılmıştır. Bugünkü adının konuluşuna ise Gülbahar Hatun vesile olmuştur. 
O tarihte Trabzon Valisi olan oğlu Şehzade Selim'i görmek üzere İstanbul'dan Trabzon'a deniz yoluyla seyahat etmektedir Gülbahar Hatun. Trabzon yakınlarında büyük bir fırtınaya yakalanırlar. Kurtulması halinde karaya ayak basacağı toprakları Halka vakfedeceğini adar. Büyükliman’da toprağa ayak bastığında da adağını yerine getirerek bu toprakları vakfeder. Vakfeden büyük padişahın eşi olmasından dolayı bu tarihten sonra yörenin adı “Vakfıkebir” yani “Büyük Vakıf” olmuştur. Beş yüz yıldır Vakfıkebir adının beş yüz yıllık geçmişi olmasına rağmen halk arasında Fol ve Büyükliman adları da zaman zaman kullanılmaktadır.
 

E.Âlâ TÜRKMEN
 

Yararlanılan Kaynak: Vakfıkebir Belediyesi